Geboortegolf in de stal

Veertien lammetjes, acht geitjes en twee kalfjes. De afgelopen weken zijn er heel wat dieren geboren in de stal van familie Den Uyl in Berg-ambacht. De lente is begonnen.

Gemekker, geloei en af en toe het geklater van een plassende koe. Het is geen moment stil in de grote boerenschuur achter het huis waar Jolien (7) en Lucas (13) den Uyl met hun ouders en twee broers wonen. Af en toe klinkt er een luide bonk. Dan rollebollen de acht kleine geitjes door de hokken. Van dat ravotten krijgen ze dorst, dus gaan de beestjes snel even een slokje drinken bij hun moeder.

Een van de twee grote dwerggeiten kreeg twee weken geleden vijf kleintjes. „Dat is echt heel veel voor één zwangerschap. Normaal zijn het er twee of drie”, weet Lucas. Hij is de baas van de geiten. Begin januari was het ook al feest. Toen kreeg een andere geit drie jongen. Die staat nu met haar kroost in het hokje naast dat van de nieuwste geitjes.

„Omdat deze heel dik was, dacht ik dat zij ook snel zou bevallen”, vertelt Lucas, terwijl hij de kersverse moeder aanwijst. Uiteindelijk moest hij nog meer dan een maand wachten. Lucas: „Toen het gebeurde was ik aan het werk bij een boer in de buurt. Gelukkig was mijn vader thuis.”

Het eerste geitje lag uit te puffen van de geboorte toen Lucas’ vader in de stal kwam. Uit het lijf van de moedergeit staken twee poten van het volgende jong. „Maar het waren de achterpoten, terwijl eigenlijk eerst de voorpoten naar buiten moeten”, vertelt Lucas. „M’n vader heeft het geitje teruggeduwd en gedraaid. Als dat niet was gebeurd, kon het beestje er niet uit en zouden de andere geitjes ook niet levend geboren zijn.”

Schoonlikken
Naast de hokken van de geiten staat een schaap. Op de grond liggen twee lammetjes. Die zijn een paar uur geleden geboren. Hun vacht is zelfs nog een beetje nat. Met haar tong likt het moederschaap de jongen schoon. De pasgeboren lammetjes zijn nummer dertien en veertien van dit seizoen bij familie Den Uyl. En er komen er nog meer, want er zijn nog een paar drachtige schapen. „Die staan buiten. Net als de ram van de geiten. Hij stinkt zo dat we hem niet in de stal...” Een van de koeien begint hard te loeien. Wat Lucas verder zegt, is niet meer te verstaan. Jolien loopt naar de grote beesten toe en geeft ze wat te eten. Daar worden ze stil van.

Bij de koeien staan twee kalfjes. Het ene is al een paar maanden oud en ziet er gespierd uit. Het andere is net geboren en ligt in het stro. Het lijken speelgoedbeestjes vergeleken met de grote stier die in een aparte box ligt te luieren. De bullebak weegt meer dan 1000 kilo. Als Jolien met een bak voer schudt, komt hij langzaam overeind. „Alleen papa durft bij hem in het hok. Wij vinden het te gevaarlijk”, vertelt het zusje van Lucas.

Glijbaan
Een beest dat Jolien niet eng vindt, is haar pony. Met zijn korte pootjes draaft het dier over het erf. De bazin huppelt voor hem uit. Ze houdt het touw om denek van het kleine paard stevig vast. „Ze heet Repelsteeltje”, laat Jolien weten. 

De pony staat in een van de vele weitjes achter het huis van familie Den Uyl. Verderop is een stuk gras voor de geiten. Het lijkt net een speeltuin. Er staan grote houtblokken om op te klauteren en er is zelfs een glijbaan. „De meesten durven ervan af te glijden”, lacht Lucas. Of de pasgeboren geitjes er nog eens vanaf glijden, weet hij niet. „Er worden zoveel dieren geboren; we kunnen ze natuurlijk niet allemaal houden. Anders wordt het te gek.”

Als een lammetje wordt geboren

Het lammetje van een geit moet ongeveer 150 dagen groeien in de buik van zijn moeder. Bij de geboorte komen eerst de voorpoten en de kop van het lammetje naar buiten. Als het beestje geboren is, likt zijn moeder hem eerst schoon en droog. Daarna probeert hij op zijn dunne poten te staan. Dat is nodig, omdat hij snel moet drinken. En dat kan alleen als hij met zijn bek bij de uier van zijn moeder kan. De eerste melk die een geitje drinkt, heet biest. Daar zitten veel goede stoffen in, die het jong sterk en gezond maken. Zo maakt hij een goede start.