Leven beroemde schilder somber en zonder succes
De schilder die zijn eigen oor afsneed. Zo kennen veel kinderen de kunstenaar Vincent van Gogh. Maar er is meer, véél meer.
Ooit van Zundert gehoord, een dorpje in Noord-Brabant, dat vroeger niet heel bekend was? Behalve dan bij wat monniken en nonnen, want je had er een klooster en een abdij. Totdat… bleek dat een wereldberoemde kunstschilder hier geboren is! Sindsdien bezoeken ieder jaar veel mensen het dorp. Ze komen kijken bij het Van Goghkerkje, het Van Goghhuis, het Van Goghstandbeeld…
Stille jongen
Vincent was een stille jongen. Hij ging een poosje naar de dorpsschool van Zundert, kreeg verder thuisonderwijs en bracht ook nog twee jaar op een kostschool door. Dat klinkt niet helemaal als gewone kinderjaren, toch…? En toen hij eenmaal op de middelbare school zat (waar hij trouwens tekenles kreeg van een kunstschilder), moest hij daar na twee jaar alweer af…
Vincent had ondertussen toch Frans, Duits en Engels leren spreken en zo kon hij aan de slag bij een kunsthandel in Brussel en later in Londen. Daar werd hij verliefd op een meisje dat al verloofd was, en dus brak er een lastige tijd aan. Vincent werd er somber van. Uiteindelijk vertrok hij naar Parijs om bij een kunsthandel te werken. In de musea daar leerde hij beroemde schilderijen kennen.
Zijn somberheid bleef. Waarschijnlijk kon hij daardoor zijn werk ook niet meer zo goed doen. Hij kreeg ontslag bij de kunsthandel. Wat nu? Vincent besloot een andere weg in te slaan: hij werd schoolmeester en later hulpprediker in Engeland! Hij reisde terug naar Nederland, waar hij examen in de theologie wilde doen. Van examen doen kwam niks: de vakken Latijn en Grieks boeiden hem niet.
Toen besloot Vincent naar een zendelingenschool te gaan. Hij ging vervolgens als prediker aan het werk onder mijnwerkers. Net als zij leefde hij er in bittere armoede. Volgens de verhalen lag hij ’s nachts te huilen om hun ellende. Met de andere mannen daalde hij af in de mijn. Na een ontploffing verpleegde hij gewonden. Toch hoorde hij er niet bij en werd hij almaar meer eenzaam en somber.
Bij de mijnwerkers mocht hij ook niet blijven. Dus moest hij weer iets anders verzinnen. Vincents familie begon teleurgesteld in hem te raken en zelf wist hij al helemaal niet meer wat hij beginnen moest. Hij las graag goede boeken, tekende en schilderde, maar wat moest hij met zijn leven? Misschien kon hij een toekomst als dominee maar beter vergeten en proberen als kunstenaar verder te gaan.
In de zomer van 1880 –hij was inmiddels 27 jaar– liep hij wel 70 kilometer om zijn werk aan een bekende schilder te laten zien. Maar eenmaal daar aangekomen, durfde hij niet aan te kloppen. De meeste tekeningen gooide hij toen weg. Al een tijdje schreef Vincent brieven met zijn broer Theo. Die raadde hem aan naar Brussel te gaan. Daar schreef Vincent zich in aan een kunstacademie. Hij zou toch schilder worden.
Terug naar Nederland
Ook deze opleiding hield hij niet lang vol. Hij keer terug naar Nederland en had een tijdje verkering met een aan alcohol verslaafde vrouw die met veel verschillende mannen omging. De kunst was het enige dat bleef. Vincent schilderde landschappen, maar ook naakte vrouwen. Doordat hij geen geld had om de vrouwen te betalen, waren er maar weinig die voor hem wilden poseren.
Vincent woonde een tijdlang in Antwerpen, waar hij veel schilderde, maar niets verkocht. De mensen vonden zijn schilderstijl te grof en niet mooi. Hij leerde andere schilders kennen, sloot nieuwe vriendschappen, maar maakte ook altijd weer ruzie met de mensen. Meer en meer werd hij een boze, bittere, sombere jongeman. Hij leidde een ongezond leven en werd daardoor steeds vaker ziek.
Vincents broer Theo was eigenlijk de enige die zich om hem bleef bekommeren. De broers schreven nog steeds met elkaar. Theo gaf Vincent regelmatig adviezen. En geld om van te leven. In 1886 ging Vincent zelfs bij Theo wonen in Parijs, wat niet altijd gemakkelijk was, omdat Vincent zo vaak ruzie maakte en problemen had. Uiteindelijk verhuisde hij naar het zuiden van Frankrijk.
Belangrijkste schilderij
In die warme streek maakte hij de schilderijen die later het meest beroemd zouden worden, maar dat wist Vincent niet. Toen hij de ‘De zonnebloemen’ schilderde, had hij er geen idee van dat dit later een van de belangrijkste schilderijen in de kunstgeschiedenis zo worden genoemd. Integendeel, Vincent kreeg weinig waardering. Er wordt gezegd dat hij in zijn hele leven maar één schilderij verkocht.
Doordat hij bovendien steeds meer zenuwinzinkingen had, werd hij opgenomen in een ziekenhuis. Daar kreeg hij zelfs een klein atelier om te schilderen op de weinige momenten dat het even wat beter met hem ging. Hij was nog maar 37 jaar toen hij stierf. De meeste mensen gaan ervan uit Vincent van Gogh zichzelf van het leven beroofde.
Wist je dat…
… al snel na zijn dood het werk van Vincent wél populair werd?
… Vincent van Gogh in Frankrijk zijn bekendste schilderijen schilderde?
... zijn duurste schilderij 82,5 miljoen dollar heeft opgeleverd?!
… zijn schilderijen hangen in het Van Goghmuseum in Amsterdam, in het Kröller- Müller Museum in Otterlo en in Duitsland, Engeland, Frankrijk, Rusland en Amerika?
… zijn broer Theo kunsthandelaar was?
… ook Theo last van depressies had?
… Theo slechts een half jaar na Vincent overleed, en toen nog maar 33 jaar was?
… de broers naast elkaar begraven liggen in Frankrijk?
Geplaatst op dinsdag 30 oktober 2018 door TEKST Jeannette Wilbrink-Donkersteeg BEELD iStock, Fotolia
