Kleine kriebelaar blijkt bijzonder beestje

De mier is een wonder. Net als elk ander schepsel, trouwens. Maar juist omdat-ie op het eerste gezicht alleen maar klein en irritant lijkt, kun je je extra verbazen zodra je je gaat verdiepen in dit bijzondere beestje.

Vleugels
Een insectje is het, en dan ook nog een “vliesvleugelig insectje”. Dat laatste is misschien wel een beetje een verrassing, want: hebben mieren dan vleugels? Jazeker, de koninginnen en de mannetjes wel! Maar die mannetjes leven nooit lang en koninginnen zijn er natuurlijk veel minder dan gewone mieren. Vandaar dat jij bij mieren waarschijnlijk niet meteen aan vliegende dieren denkt.

Ze gebruiken hun vleugels trouwens ook niet zo veel, maar wel op een heel belangrijk moment, namelijk: als ze hun nest verlaten. In Nederland schijnt dat het vaakst te gebeuren na een zomerse regenbui. Dan vliegen de koninginnen en de mannetjes uit. Ze paren in de lucht, zodat de koninginnen nieuwe mierenbaby’s kunnen krijgen en kort daarna gaan de mannetjes dood.
De koninginnen vliegen verder, op zoek naar een plek waar zij een nest kunnen bouwen. Daarna werpen ze hun vleugeltjes af. Die hebben ze voortaan niet meer nodig.

Mierenbroodje
Wat ze natuurlijk wel nodig blijven hebben, is: eten. En ook over dat eten van de mier kun je je verwonderen. Neem nu het mierenbroodje. Jij zult er misschien niet graag je tanden in zetten, maar voor mieren is dat een lekkernij.
Mierenbroodje, zo heet het uitgroeisel aan de zaden van wel 200 verschillende planten in Nederland, dat als voedsel voor mieren dient. Doordat de mier het broodje meeneemt mét het zaad waaraan het vast zit, worden allerlei planten(zaden) door hen verspreid in de natuur. Daarmee doet de mier dus heel belangrijk werk!
Er zijn behalve plánten overigens ook insécten met een mierenbroodje: de eitjes van wandelende takken bijvoorbeeld, hebben een zoet kapje waar mieren ook van smullen.
Wat mieren verder zoal eten, verschilt per soort. Op de menu’s staat vaak zowel vlees (insecten, luizen, zelfs andere mieren, brrr…) als groente (denk aan sla) en fruit (appels en zo). Suikers zijn belangrijk voor hen en een slokje water hebben ze ook nodig. Snoep vinden ze lekker!

Honingpotmieren
Er bestaan mieren die veel van honing houden en die de honing zelfs in hun lijfje opslaan. Hun naam zegt het al: honingpotmieren, heten ze. De honing die ze uit bloemen opzuigen, bewaren zij het in het achterste deel van hun lichaam. Al snel zijn ze daardoor te zwaar om nog een stap te kunnen verzetten. Andere werksters blijven hen voeden zodat hun achterlijf steeds verder opzwelt. In tijden dat er weinig voedsel te vinden is, delen deze honingpotmieren het eten dan weer uit aan de andere. 

Helaas voor de mier wordt-ie zelf ook gegeten. Er zijn zelfs andere insecten – spinnen bijvoorbeeld – die sprekend op mieren lijken en daardoor onopgemerkt op mieren kunnen jagen.

Miereneter
Ook een echte miereneter is – natuurlijk! – de miereneter! Dit zoogdier uit Midden- en Zuid-Amerika leeft van mieren en termieten (dat is een andere insect die in grote groepen woont). Hij heeft daar zelfs een speciale, plakkerige tong voor, die nog langer is dan zijn kop. Aangezien de miereneter er niet zoveel zin in heeft in die tong gebeten en geprikt te worden, doet hij altijd z’n best om zo snel mogelijk zoveel mogelijk mieren naar binnen te werken. Er wordt gezegd dat hij meestal maar één minuutje bij een nest staat te likken, voordat hij alweer op zoek gaat naar het volgende.
Een grote miereneter wordt zo’n 2 meter lang en weegt rond de 40 kilo. Onvoorstelbaar dat heel dat grote lijf door miertjes in stand gehouden wordt, toch? Er wordt dan ook beweerd dat hij dagelijks wel 30.000 mieren verorbert. Maar ja, wie zou die ooit geteld hebben?

Kolonie
Terug naar de mier zelf. Je moet hem maar eens goed bekijken als je de kans krijgt. Met zijn zes pootjes, zijn oogjes die niet heel goed zien en zijn voelsprieten die wel supergoed kunnen ruiken, is hij duidelijk herkenbaar. Wat ook een kenmerk van de mier is: je ziet hem zelden alleen. In z’n eentje redt de mieren het niet, hij heeft zijn kolonie echt nodig.

Misschien valt je op dat twee mieren die elkaar tegenkomen, elkaars voelsprieten even aanraken. Met die groet kijken ze of de ander uit hetzelfde nest komt of een vijand is. Daarnaast kunnen deze beestjes ook met elkaar ‘praten’ door geuren af te geven. Feromonen, heten zulke geuren. Mieren vertellen daarmee bijvoorbeeld waar voedsel te vinden is of ze waarschuwen via die geuren voor gevaar!

× ← →