Groep 7 helpt Rick en Martijn

„Zullen we op deze tafel tafeltennissen?”, vraagt Rick. „Ik speel altijd op deze tafel.” Zijn klasgenoten stemmen ermee in. In hun klas zitten twee leerlingen die autisme hebben en daar houden ze graag rekening mee.

Nadat juf Van Eckeveld met groep 7HE van de Rehobothschool in Geldermalsen de dinsdagmiddag begonnen is, is het normaal gesproken tijd voor de taalles. Maar vanmiddag gaat het iets anders. De klas gaat met elkaar praten over autisme. Rick ten Voorde (11) en Martijn van Zijl (11) hebben autisme, maar wat is dat eigenlijk?

„Kinderen met autisme zijn soms druk en soms rustig”, zegt Leonore. „En ze vinden verandering moeilijk”, vult Nicolas aan. Jannes weet dat het fijn is voor kinderen met autisme als het opgeruimd is om hen heen en Marinus voegt nog toe dat het lastig voor ze is als de regels veranderen. „Ze begrijpen het dan niet meer.”

Het is goed te merken dat de groep al veel geleerd heeft over autisme. Maar herkennen Rick en Martijn de dingen die hun klasgenoten noemden? „Ik wil dat wel zeggen, maar dan moet ik ze nog eens een voor een horen”, antwoordt Martijn. Hij stemt een voor een in met de opmerkingen van zijn klasgenoten.

Ook Rick herkent de kenmerken die ze noemden. „Ik heb blokjes in mijn hoofd en als die niet recht liggen dan gaat het niet goed.” Juf Van der Heijden die Rick soms helpt bij dingen vult hem aan. „Rick heeft natuurlijk niet echt blokjes in zijn hoofd, maar het is een voorbeeld. Als de blokjes op een rijtje liggen, is er orde in zijn hoofd. Als er te veel dingen op Rick afkomen gaan de blokjes door elkaar. Dan moet hij een rustig plekje zoeken. Als je geen autisme hebt kun je je hoofd vergelijken met bolletjes en staafjes. Die bewegen makkelijker, waardoor ze bij iets onverwachts niet gelijk door elkaar heen liggen.”

Veranderingen
Ook al kennen de leerlingen Rick en Martijn goed, soms gaat er toch nog iets verkeerd. „Op school hadden we een regel dat degene die de bal mee naar buiten neemt hem ook weer binnen moet brengen”, vertelt Hèlene. „Maar nu is dat eigenlijk niet meer zo. Rick dacht dat het nog steeds zo ging en werd elke keer boos als iemand anders de bal mee naar binnen nam.”

Leonore kan zich nog herinneren dat Rick in groep 5 moeite had met een Cito-toets. „De opgaven werden voorgelezen, maar dat ging sneller dan Rick kon schrijven. Hij vond dat moeilijk en werd boos.” Juf Van der Heijden legt uit dat Rick toen alleen de oneven opgaven hoefde te maken, zodat hij meer tijd had en de andere opgaven later kon maken.

Marthe ziet soms dat Martijn langs de kant staat als zijn klasgenoten aan het spelen zijn. „We waren aan het bokspringen en Martijn stond erbij te kijken. Ik heb toen gevraagd of hij ook mee wilde doen en dat wilde hij.” Leonard herkent dat. Hij vroeg Martijn om mee te doen met overlopertje, maar toen wilde Martijn niet meedoen. Het spel is te onoverzichtelijk voor hem.

Beschermen
In de klas is veel begrip, maar op het plein, waar meer leerlingen spelen, is dat soms anders. Het schoolgebouw herbergt de groepen 5 tot en met 8 en elk jaar komt er dus een nieuwe groep 5 op de school. Rick staat in de pauzes vaak te springen en met zijn armen te zwaaien. Hij vindt dat fijn om te doen en ontspant ervan. Maar de kinderen die nieuw zijn vinden het soms raar. Marco legt uit hoe ze Rick helpen. „Het ligt eraan met hoeveel we zijn, maar als we met de hele groep zijn lopen we naar die kinderen toe en zeggen we dat ze Rick niet uit moeten lachen. Dan komen ze vanzelf niet meer.”

Soms beschermt de klas Rick ook voor de grotere jongens van groep 8. Julian: „We hebben als regel dat je met tafeltennis niet hard mag gooien. Jongens uit groep 8 zeiden tegen ons dat we dat wel moesten doen om te zorgen dat Rick af ging. Omdat het tegen de regels is, wordt Rick weleens boos en de kinderen van groep 8 vinden dat grappig. We proberen dan toch niet te hard te gooien.” Volgens Jarno zijn er ook leerlingen uit andere klassen die niet aardig doen tegen Rick. Florence weet dat Rick niet zomaar boos wordt. „Iemand zegt dan vaak iets wat niet waar is of er gebeurt iets wat tegen de regels is.”  

Omdat Rick ook een taalontwikkelingsstoornis heeft, helpen zijn klasgenoten hem ook daar weleens mee. „Rick vindt het soms moeilijk om iets goed uit te leggen”, vertelt Arina. „Bijvoorbeeld als hij wil vertellen over iets wat thuis gebeurde.” Als Rick naar juf Van der Heijden gaat, gaat Jedidja daarom weleens met hem mee. „Ik lees met hem mee en laat Rick rustig uitpraten.”

Rust
De belangrijkste les die de klas geleerd heeft, is om rustig te blijven tegen hun klasgenoten met autisme. „Rick wordt best snel boos”, vertelt Simone. „Hij moet dan even rustig worden.” Jordy weet een manier waarop dat kan. „Als Martijn en Rick even boos zijn of iets niet begrijpen, laat ik ze vaak even alleen zitten, zodat ze tot rust kunnen komen. Daarna ga ik er dan weer naartoe en probeer ik met ze te praten.” Die rust komt volgens Bjorn ook van pas bij het rekenen. „Als ze iets niet snappen, leg ik het heel langzaam uit. Dan snappen ze het vaak wel.” En volgens Harold is het verstandig om zelf in elk geval niet ook boos te worden. „Je moet dat zelf niet terug doen, want dan wordt het alleen maar erger.”

Waar alle klasgenoten het over eens zijn, is de opmerking van Arjan. „Als Rick en Martijn niet boos zijn, zijn ze vaak heel grappig.” Leander: „Rick gaat altijd kietelen als we even aan het stoeien zijn.” En volgens Mette kan hij je heel hard laten schrikken. Martijn kan heel hard om dingen lachen en dat vindt zijn naamgenoot, de andere Martijn in de klas, er heel geinig uitzien. Daniël bewondert Martijn om zijn tekenkunsten en Rick is volgens de klas een kanjer in rekenen.

Rick wordt rustig van Donald Duckjes lezen
„Ik weet al zo lang als ik me kan herinneren dat ik autisme heb. Ik vind het soms wel lastig. Het helpt mij als mensen om me heen rustig blijven en als ze me helpen als ik iets moeilijk vind. Soms is het even te druk in mijn hoofd. Ik word dan bijvoorbeeld weer rustig van Donald Duckjes lezen.”

Het helpt Martijn als klasgenoten hem accepteren zoals hij is
„Toen ik klein was, kwam er af en toe een mevrouw bij ons thuis om te kijken hoe ik speelde. Mijn moeder zou ook een keer meespelen, maar dat gebeurde ineens niet. Pas een half jaar geleden bedacht ik dat ze dat misschien wel expres deden om te kijken hoe ik zou reageren. Ze konden toen merken dat ik autisme had. Op school helpt het mij het meeste dat mijn klasgenoten weten hoe ik ben en me zo accepteren.”

× ← →