Hernhutters en hun honingcake

Gele huisjes met oranje daken, rechte straatjes met bomen, een plein met een fontein: Christiansfeld is een schilderachtig stadje. Hoe kan het dat dit Deense dorp zo keurig recht is opgebouwd? Om te begrijpen hoe dat zit, duiken we de geschiedenis in…

1722. „Waar moeten we heen?’” zuchten een paar Tsjechische families. Ze zwerven door Oost-Duitsland, op zoek naar een veilige plek. Overal vervolgt de Roomse Kerk hen. Ze komen aan bij het landgoed van de jonge graaf Von Zinzendorf. „Kunnen we hier blijven?” smeken ze. „Ja, dat mag”, zegt de graaf. Wat een opluchting! Eindelijk zijn ze veilig. Ze hakken een open plek uit in zijn bos en gaan daar wonen.

1724. Steeds meer geloofsvluchtelingen zoeken een veilige plaats op het landgoed van de graaf. De open plek groeit uit tot een nederzetting. Ze noemen het: Herrnhut. Dat betekent: Onder de hoede (‘hut’) van de Heere (Herr). Daarom worden ze hernhutters genoemd. Maar… zo veel families bij elkaar gaat niet altijd goed. Daarom gaat graaf Von Zinzendorf met zijn vrouw bij hen wonen. Hij zorgt voor eenheid. Weet je hoe? Hij deelt families anders in: ongetrouwde vrouwen bij elkaar, getrouwden bij elkaar... Mannen en vrouwen wonen allebei aan een andere kant van het dorp. Als ze elkaar nodig hebben, zoeken ze elkaar op.

±1730. De hernhutters vinden zending heel belangrijk. Ze reizen overal naartoe. Ook in Nederland stichten ze gemeenschappen. De graaf reist naar koning Christian VI in Denemarken. Hij heeft goede banden met het Deense koningshuis. Dat komt later goed van pas…

1750. Graaf Von Zinzendorf maakt veel zendingsreizen. Bijvoorbeeld naar de indianen in Amerika. En reizen, dát kost geld. De graaf is rijk, maar… ook zijn schatkist heeft een bodem. Hij gaat steeds vaker geld lenen, totdat in 1750 zijn geld écht op is. De hernhutters gaan nu zelf geld inzamelen voor de graaf. Zo kan hij toch weer op reis.

1760. Oververmoeid van al het werk sterft de graaf, 60 jaar oud. Andere hernhutters zetten het werk voort.

1773. Door een veld in Denemarken loopt een groep Nederlandse hernhutters. „Hier is het”, zeggen ze tegen elkaar. „Hier kunnen we in alle rust een gemeenschap stichten.” Ze hebben van koning Christian VII een stuk land gekregen. Ze kijken naar de strakke schetsen en beginnen met bouwen: koorhuizen, scholen, handelshuizen... Een prachtig stadje verrijst. Het is zó mooi gebouwd, dat het nu zelfs op de lijst van Werelderfgoed staat. Het plaatsje heet naar de Deense koning: Christiansfeld.

× ← →