Een goede iglo smelt niet

Als je over een enorme sneeuwvlakte dwaalt en je krijgt het koud, dan bouw je een iglo. Kruip erin en je zit lekker en warm! Eh… wárm? Sneeuw smelt toch zodra het warm wordt? Daar gaat je huisje…! Of toch niet?

Mensen geven warmte af. IJs isoleert. Dus de warmte van mensen blijft in een iglo hangen. Als je dan ook nog een vuurtje stookt of een lamp aansteekt, bevries je niet. Je kunt zelfs lekker opwarmen. Fijn! Maar wat gebeurt er ondertussen met je veilige hut? Smelt die niet boven je hoofd weg?
Het geheim zit ’m – gemakkelijk gezegd – in de juiste verhouding tussen de temperatuur buiten en de temperatuur binnen. Als de muren van sneeuw en ijs maar dik en koud genoeg zijn, slaat de warmere lucht van binnen wel als een damp neer op de ijsmuren, maar die zijn zo koud dat deze damp meteen weer bevriest.
Je moet wel wat verstand van iglo’s hebben om hier een prettig verblijf van te maken. Stook je het binnen té heet, dan kan er inderdaad water in de nek gaan druipen. En zitten er kieren tussen de ijsblokken in de muur, dan tocht het akelig. Heb je de ingang niet aan de goede kant gemaakt? Dan blaast de ijzige wind ook binnenshuis in je gezicht.

Brandertjes

Eskimo’s weten natuurlijk wel wat zij doen. Ze zorgen ervoor dat de deuropening uit de wind ligt en maken daar ook nog eens een smalle, lage tunnel voor. Die tunnel houdt een hoop koude lucht buiten en kan meteen als opslagruimte dienst doen. Deze ingang wordt trouwens vaak wat lager gelegd dan bijvoorbeeld het slaapgedeelte in de iglo. Koude lucht blijft immers beneden hangen en warme lucht stijgt. Dus hoe hoger je slaapt, hoe behaaglijker.
Voor eventuele kieren tussen de ijsblokken hebben kenners ook een oplossing: ze gaan met een brandertje langs het ‘plafond’, zodat er wat smeltwater lang de wanden begint te lopen. Daarna halen ze de deur of vacht voor de deuropening weg. De kou die plotseling naar binnen slaat, bevriest de natte muren, zodat er een ijslaag ontstaat die de ‘hut’ steviger en luchtdichter maakt.
Helemáál luchtdicht is natuurlijk ook weer niet de bedoeling. Dan zouden de bewoners kunnen stikken. Ergens maken de Eskimo’s dus een ventilatiegaatje. En weet je wat ze soms doen als ze een raam willen hebben? Dan gebruiken ze een ijsschots als glas.

Behangen

Er schijnen speciale Eskimostammen te bestaan, die hun iglo’s van binnen behangen met dierenhuiden. Je kunt je voorstellen dat de het dan gemakkelijker wordt om de warmte binnen en de kou buiten te houden.
Toch schijnen er steeds minder mensen in iglo’s te wonen. Wat juist meer voorkomt, is het bouwen van glazen iglo’s. Deze worden niet bewoond, maar gebruikt door toeristen, die vanuit hun bed van een mooi winterlandschap willen genieten. En vooral: van het sprookjesachtige Noorderlicht. Want deze glazen iglo’s staan onder andere in de sneeuw van Finland en Lapland, waar in het voor- en najaar het Noorderlicht aan de hemel verschijnt.
Ook dichter bij huis worden moderne iglo’s voor toeristen gebouwd. Een Oostenrijks bedrijf is daar bijvoorbeeld druk mee. Het personeel zet enorme ballonnen vast in de grond, spuit daar een berg sneeuw overheen en wacht tot die sneeuw goed is ingezakt. Daarna kan de ballon weggehaald worden en blijft de koepel van sneeuw over. De medewerkers schijnen daar met kettingzagen en plamuurmessen soms de mooiste bouwsels van te maken.