Op bezoek bij zieke zeehonden

Soms komen Mirthe Hoek (10) en Stan Mierop (11) zomaar een zeehond tegen op het strand of in het water. Ze wonen in Ouddorp, vlakbij de zee. Omdat ze de dieren zo leuk vinden, nemen ze een kijkje bij zeehondenasiel A Seal in Stellendam.

Het is niet de eerste keer dat Mirthe en Stan in het asiel zijn. Eenmaal binnen rennen ze gelijk naar de badjes waar de zeehonden te vinden zijn. „Er zijn er twee”, ziet Stan. „Kijk, deze is uit het water.” Naast het badje ligt een kleine zeehond. Wanneer Mirthe en Stan voor het raam gaan staan, kijkt hij gelijk naar ze. De andere zeehond zit in het water. Alleen zijn kop komt af en toe boven. De andere badjes zijn leeg.
In het midden van het asiel staan allemaal paaltjes, waarbij je de vacht van een zeehond kunt voelen, kunt horen hoe de jongen huilen als ze hun moeder kwijt zijn en kunt lezen hoe de zeerobben vis vangen.
Daarnaast zijn nog meer ruimtes voor zeehonden. Marlies de Kraauw werkt bij het asiel en vertelt waar die voor zijn. „Weten jullie wat quarantaine is? Wanneer er nieuwe zeehonden binnenkomen hier, plaatsen we ze eerst drie weken in quarantaine. Dat betekent dat ze afgezonderd worden van de andere dieren. Het kan namelijk zo zijn dat ze een ziekte hebben die besmettelijk is. Na drie weken weten we zeker dat ze geen ziektes meer kunnen overdragen op andere zeehonden.” Mirthe en Stan knikken begrijpend. Ze hebben daar de laatste tijd ook over gehoord met het coronavirus. „Het gaat inderdaad hetzelfde als wanneer mensen een besmettelijk virus hebben”, vertelt Marlies.
In de quarantaineruimte zitten de zeehonden veel alleen. „Maar dat is niet zielig”, legt Marlies uit. „Het lijkt misschien zo, maar als mensen ziek zijn vinden ze het ook fijn om te rusten. Dat is voor zeehonden niet anders.”
De verzorgers komen zo min mogelijk bij de dieren. Marlies: „De zeehonden krijgen een paar keer per dag eten. Jonge zeehonden drinken normaal gesproken melk bij hun moeder. Die melk is heel vet. Wij geven ze een zalmpapje. Zalm is vette vis en daardoor lijkt het op de moedermelk. Omdat de dieren niet van mensen houden, is dat eten geven weleens lastig. Ze bijten soms van zich af. Verzorgers die een beetwond hebben, moeten een prik halen in het ziekenhuis. De ziekenhuizen in de buurt weten daarvan af.”
Er zitten geen zeehonden in quarantaine als Mirthe en Stan er zijn. Het is de rustigste maand van het jaar. Marlies legt uit hoe dat komt. „Hier in de buurt leven twee soorten zeehonden. De gewone en de grijze zeehond. De grijze zeehond krijgt jongen in de winter en de gewone in de zomer. Over een paar weken wordt het hier pas weer veel drukker met jongen van de gewone zeehond.”

Alleen

Maar waarom moeten die jonge zeehonden dan naar het asiel? „Zeehonden zoeken een rustige plek uit wanneer ze gaan bevallen. ’s Nachts of vroeg in de ochtend is het strand leeg. De moeders denken dat het een goede plek is. Als het dan overdag mooi weer wordt, stromen de stranden vol met mensen. Zeehonden houden niet van mensen en de moeders vluchten de zee in. De jongen blijven alleen over, maar kunnen nog niet altijd overleven.”
Mensen die op het strand zijn en een zeehond zien, kunnen dag en nacht bellen naar het asiel. Een medewerker kijkt dan bij de zeehond en als het nodig is neemt hij hem mee. Een verzorger vertelt dat ze de dieren niet zomaar meenemen. „Wij vinden het heel fijn dat mensen altijd bellen als ze een zeehond op het strand zien. Je kunt niet altijd zien of het dier gezond is, omdat zeehonden het niet laten zien als het niet goed met ze gaat. Vaak markeren we de dieren met een gele vlek en houden we ze een paar dagen in de gaten. Soms herstellen de dieren zelf en hoeven we ze niet mee te nemen.”
Als de zeehond afvalt of een raar hoestend geluid maakt, kan het zijn hij wormpjes in zijn longen heeft. Marlies: „Longwormen komen veel voor bij zeehonden. Gezonde dieren herstellen hier vanzelf weer van, maar als het nodig is, vangen we ze op en behandelen we ze. Ook komt het af en toe voor dat een zeehond verstrikt zit in een net en daarom hulp nodig heeft.”
Mirthe en Stan vinden het wel interessant om zoveel te horen over de zeehonden. „Ik houd heel veel van dieren”, vertelt Mirthe. „Zeehonden vind ik er altijd heel leuk uit zien, maar dit wist ik allemaal nog niet.”

Zeehondenakkoord

Hoeveel van de zeehonden komen eigenlijk ooit in een asiel terecht, vraagt Stan zich nog af. „En hoeveel asielen zijn er dan in Nederland?” Een goede vraag, vindt Marlies. „Ons doel is om maximaal vijf procent van de zeehonden op te vangen. In Nederland zijn er vijf zeehondenasielen. Bijvoorbeeld die in Pieterburen en Ecomare op Texel. Om ervoor te zorgen dat alle asielen op dezelfde manier met de dieren omgaan, is er het zeehondenakkoord. Daarin staan regels over wanneer we een zeehond moeten opvangen en hoe we hem kunnen helpen.”
De twee zeehonden die nu in het asiel zijn, zitten niet meer in quarantaine, maar nog wel in een binnenbadje. Marlies werkt wel bij het asiel, maar verzorgt de dieren niet. „Ik weet daarom niet wat deze twee zeehonden hadden, maar ik denk dat ze hier zijn omdat ze longwormen hadden. Ik weet wel dat ze bijna beter zijn. Morgen gaan ze naar een groter bad, buiten. Kom maar, dan lopen we er even heen.”
Mirthe en Stan lopen achter haar aan. Buiten staan twee grotere baden. „Hoe vaak maken jullie de baden schoon?”, vraagt Stan. „Je zag binnen zeker de vieze poep liggen”, lacht Marlies. „Het wordt twee keer per dag schoongemaakt. Vooral de volwassen grijze zeehonden krijgen vis te eten en het zijn niet allemaal zulke nette eters, dus ook daar wordt het vies van.”
Nadat Marlies alles heeft laten zien en veel heeft verteld lopen Mirthe en Stan binnen nog even rond. „Kijk hier kun je voelen hoe de snorharen van een zeehond trillen.” Ze steekt haar hand in een gat en trekt hem gelijk verschrikt weer terug. „Wow, dat gaat heel hard!” Door met zijn snorharen te trillen, kan een zeehond voelen hoe het water beweegt door een zwemmende vis en erop jagen.
Stan staat in een nagebouwde stuurhut van een schip te luisteren naar de scheepsradio als een van de verzorgers het asiel in komt lopen. Hij heeft een blauw pak aan en een mondkapje voor. „Ik ga wat vertellen over het verzorgen van de dieren. Willen jullie ook meeluisteren? Het is wel in het Engels.” Buiten vertelt hij hoe belangrijk het is dat mensen altijd even naar het asiel bellen als ze een zeehond op het strand zien. „We gaan altijd kijken, maar brengen het dier alleen hierheen als hij heel ziek is. Soms zijn de zeehonden helemaal niet ziek, maar liggen ze wel op het strand. Dat doen ze omdat ze wat vitamine D nodig hebben van de zon. Ze verharen daardoor gemakkelijker.” De verzorgers komen zo min mogelijk in de buurt van de zeehonden. „Het is de bedoeling dat de zeehonden, zodra het kan, weer in het wild worden uitgezet. Het is dan niet goed als ze gewend zijn geraakt aan mensen.”

Ziek of alleen 

Waarom moeten zeehonden soms naar een asiel?
In Nederland zijn de meeste zeehonden te vinden in de Waddenzee. Maar ze leven ook in de wateren bij Zuid-Holland en Zeeland. Mensen die op het strand zijn, zien soms jonge zeehonden zonder hun moeder op het strand liggen. Net als een baby kunnen deze jongen nog niet voor zichzelf zorgen. Ze maken een klagend geluid dat lijkt op het huilen van een baby. Deze jonge zeehonden worden daarom huilers genoemd.
Het kan ook zijn dat een zeehond ziek is of verstrikt zit in een net. Mensen die een zeehond zien kunnen dag en nacht naar het zeehondenasiel bellen. Iemand die verstand heeft van zeehonden gaat dan bij het dier kijken. Als het nodig is, wordt de zeehond meegenomen in een kistje en naar het asiel gebracht. Daar kan hij een tijdje wonen tot hij weer voor zichzelf kan zorgen of beter is. De zeehond wordt zo snel het kan weer vrijgelaten op het strand.

× ← →